Mały ZUS a wolny zawód

Mały ZUS a wolny zawód

Bycie tłumaczem, prawnikiem czy doradcą prowadzącym działalność gospodarczą możesz niekiedy podlegać pod interpretację prawną jako osoba “wykonująca wolny zawód”. Wynika tak m.in. z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jednak interpretacja tych przepisów nie jest jednoznaczna. Wskazują na to decyzje samego ZUSu, m.in. wydana 6. marca 2019 roku. W jakich okolicznościach można korzystać z małego ZUSu?

Komu przysługuje mały ZUS?

Odpowiedzi należy szukać u źródła. Jest nim ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13. października 1998 roku. Wynika z niej, że ze stawki małego ZUSu, a konkretniej – z preferencyjnej stawki na ubezpieczenia społeczne – można korzystać przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowy prowadzenia działalności. Czyli w skrócie – przez pierwsze dwa lata od momentu rejestracji firmy w CEIDG. Mówi o tym art. 18c, a także art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Warto nadmienić, że mały ZUS w 2019 roku wynosi 555,89 zł lub 539,35 zł, jeżeli nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia chorobowe.

Komu nie przysługuje mały ZUS?

Nie każdy początkujący przedsiębiorca może jednak skorzystać z preferencyjnych składek. Mówi o tym art. 18c ust. 11 pkt 4 ustawy, z którego możemy dowiedzieć się, że mały ZUS nie przysługuje:

  1. Osobom, które prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą w ubiegłym roku i rozliczały się na podstawie karty podatkowej.
  2. Prowadzą firmę dłużej, niż 36 miesięcy.
  3. Wykonują pracę na rzecz byłego pracodawcy, a prowadzona działalność gospodarcza ma taki sam charakter, co czynności zawodowe, które wynikały ze stosunku pracy.
  4. Twórcy i artyści.
  5. Osoby pracujące w wolnym zawodzie.
  6. Wspólnicy spółek jawnych, komandytowych i partnerskich, a także jednoosobowy wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Co to jest wolny zawód?

Szczególnych problemów interpretacyjnych przysparza określenie, czym jest wolny zawód. Pojęcie to nie zostało wystarczająco zdefiniowane w polskim prawie. Najcelniej próbował je wytłumaczyć Trybunał Konstytucyjny, który stwierdził, że zakwalifikowanie do wolnego zawodu musi spełnić następujące warunki:

  • profesjonalne wykonawstwo w obrębie typowych usług zawodowych;
  • praca musi być wykonywana na własny rachunek;
  • osoba wykonujący wolny zawód musi dysponować szczególnym wykształceniem lub umiejętnościami.

Problemem jest fakt, że nie ma pełnej listy specjalizacji, która jednoznacznie by wskazywała, które z nich są wolnymi zawodami. Pewne informacje znajdują się w Kodeksie Spółek Handlowych i według nich m.in. tłumacz przysięgły, architekt, adwokat czy księgowy może (ale nie musi) być zaliczany do wolnych zawodów. Wskazówki można znaleźć również w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, według którego również zwykły tłumacz, a także weterynarz czy nauczyciel wykonuje wolny zawód.

Praca tłumacza a niski ZUS

Okazuje się jednak, że sytuacja nie jest tak całkowicie klarowna. Teoretycznie z powyższych ustaw wynika, że praca w charakterze m.in. tłumacza podlega pod definicję wolnego zawodu. Innego zdania jest sam ZUS, na co wskazuje decyzja z dnia 6. marca 2019 roku (WPI/200000/43/15/2019).

W ogólnym skrócie, ZUS stwierdził w niej, że na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych bycie tłumaczem spełnia wymogi związane z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej, więc taka osoba może korzystać z preferencyjnych składek. Tym samym ZUS stwierdził, że taka praca nie podlega definicji wolnego zawodu, o ile większość zleceń świadczonych jest na rzecz innych firm.

Kiedy “wolny strzelec” może płacić mały ZUS?

Należy jednak pamiętać, że decyzja z 6. marca 2019 roku dotyczy sytuacji, w której tłumacz świadczył swoje usługi głównie na rzecz innych firm i dlatego może płacić niski ZUS. Nie ma póki co żadnej decyzji w sprawie tłumacza, który świadczy usługi głównie na rzecz osób fizycznych. Analogicznie więc sytuacja będzie wyglądała w przypadku innych zawodów, o ile nie ma szczególnych przepisów, które regulują specyfikę branży.

Warto pamiętać przy tym, że kwestia tego, kiedy mamy do czynienia z wolnym zawodem, nie jest jednoznaczna. Dlatego dla własnego bezpieczeństwa najlepiej złożyć wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji. Tego typu dokumenty rozpatrują oddziały ZUSu w Gdańsku oraz w Lublinie. Na tej stronie dowiesz się, w jaki sposób możesz to zrobić.

Powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa, a jego charakter jest wyłącznie informacyjny.

Linki:

https://www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy/wolny-zawod-lista,zus,ustawa_pr-2312.html

https://rachunkowosc.com.pl/wolny_zawod_a_maly_zus

Polub nas na Facebooku! >>>

O autorze

Komentarze